کتاب آیات الاحکام جزاء اثر فرزاد محمدی نشر زرین اندیشمند

منظور از آيات‏الأحکام يا فقه ‏القرآن، آياتي از كلام‌الله مجيد است كه به‌طور مستقيم يا غيرمستقيم حكمي شرعي اعم از واجب، حرام، مكروه، مستحب و مباح را بيان مي‏دارد. اهميت چنين امري بر كسي پوشيده نيست؛ چه اين‌که قرآن كريم يكي از منابع مهم در استنباط احكام شرعي است كه مورد استناد و پذيرش تمام مذاهب اسلامي مي‏باشد. از اين‌‏رو، مطالعه و بررسي اين آيات نزد فقيهان جايگاه خاصي داشته و دارد و همگان بر اهميت آن اتفاق‌نظر دارند. قرآن به‌عنوان مهم‏ترين منبع علوم و معارف اسلامي است كه عقايد، اخلاق و ديگر معارف را در خود جاي داده است و از اين رهگذر به‌عنوان اصلي‏ترين و اصيل‏ترين مصدر تشريع اسلامي، در خلال آيات خود، كلياتي از فقه اسلامي را نيز بيان كرده است. بي‏گمان تجزيه و تحليل آيات‌‏الأحکام در هر مسئله را نمي‏توان يك استنباط فقهي كامل تلقي نمود؛ زيرا در كنار آيات قرآن كريم، بايد ساير ادله اجتهادي نيز مورد بررسي قرار گيرد. با اين حال، مي‏توان تفسير صحيح اين آيات را نخستين و مهم‏ترين گام در استنباط احكام به‌شمار آورد؛ چنان‌که در كتب استدلالي فقهي همواره فقها در آغاز بخش‏هاي اجتهادي از دلالت آيات سخن به ميان مي‏آورند و وجود و دلايت آيات مربوط به مسئله مورد بحث را بسيار مهم تلقي مي‏كنند. به‌ويژه از آن‌جا كه غالب اين آيات، لسان اطلاق و عموم دارند، براي فقيه در ادامه و توسعه مسئله بسيار حائز اهميّتند. آثار بسيار ارزنده و محققانه‏اي كه از فقها در زمينه آيات‏الأحکام يا فقه‏القرآن به‌جاي مانده، حكايت از اين اهتمام قابل ستايش در استناد به قرآن دارد و نشان مي‏دهد كه وابستگي فقه به دلايل غير قرآني هرگز نياز فقه و حقوق اسلامي به قرآن كريم را كم‏رنگ نمي¬سازد.