کتاب هایکو سیاه اثر جمعی از نویسندگان انتشارات سرزمین اهورایی

کتاب هایکو سیاه برگزده‌ای از هایکو‌ سیاه پوستان آمریکا است. این کتاب توسط علیرضا بهنام ترجمه شده است و با فروست شماره‌ی 89 شعر جهان انتشارات سرزمین اهورایی منتشر شده است.شعر سیاه‌پوستان امریکا نظیر بسیاری از فعالیت‌های اجتماعی دیگرشان ریشه در موسیقی دارد. در نیمه اول قرن بیستم و هم‌زمان با شکل‌گیری سبک‌های بلوز و جز در موسیقی امریکا، ترانه‌هایی که برای این سبک‌های موسیقی توسط شاعران سیاه‌پوست نوشته می‌شد زمینه‌ساز سبکی شد که در آینده جای خود را در میان شاعران نیز باز کرد. ازاین‌رو می‌توان دو گرایش بلوز و جز را در شعر سیاه‌پوستان امریکا بازشناخت. ویژگی‌های این دو نوع شعر به ویژگی‌های این دو نوع موسیقی گره‌خورده است. هرقدر موسیقی موقر بلوز به تأمل و صبر دلالت دارد و از قواعد مشخصی پیروی می‌کند موسیقی سرخوش جز به شورش علیه قواعد و بالا بردن صدای اعتراض متمایل است و این هردو، واقعیت زندگی سیاه‌پوستان را در دهه 60 میلادی شکل می‌دادند. آنچه امروز به‌عنوان شعر سیاه‌پوستان آمریکایی می‌شناسیم به‌گونه‌ای اجتناب‌ناپذیر ترکیبی از این دو سنت موسیقایی را در پس‌زمینه خود حمل می‌کند. ترکیبی عجیب از صبر و تحمل با شورش و ابراز وجود که جوهره این خرده‌فرهنگ در دل فرهنگ متروپولیسی جامعه آمریکایی است. نکته جالب درباره این خرده‌فرهنگ آن است که به‌تدریج توانسته است به دیگر اقلیت‌های موجود در حاشیه متروپولیس گسترش پیدا کند و به صدایی برای حاشیه‌نشینان دیگر جامعه امریکا نظیر اقلیت‌های نژادی، جنسی و فرهنگی تبدیل شود. هایکوی آمریکایی به‌عنوان قالبی محبوب در میان شاعران سیاه‌پوست از همین‌جاست که به عرصه می‌آید. شاخص‌ترین چهره رنسانس هارلم یعنی لنگستون هیوز نخستین شاعری بود که توانست در کنار ترانه نویسی برای موسیقی جز با شعرهایش دنیای ادبیات را تحت تأثیر قرار دهد. سکه رایج دنیای ادبیات جدی آن روز شعر آزاد بود که از دنیای ادبی فرانسه به امریکا وارد شد و محدودیت‌های سبکی دوران شعر رمانتیک را کنار زد. این نوع از شعر با آزادی عملی که به شاعر می‌داد جا را برای انعکاس روح ناآرام امریکای میانه دو جنگ جهانی باز کرده بود. در چنین شرایطی هیوز با ترکیب آزادی عمل شعر آزاد با آزادی عمل ترانه‌های جز چنان آزادی عملی به ادبیات داد که تا آن روز نظیر نداشت....