کتاب سفر غریب هارولد فرای اثر ریچل جویس

رمان «سفر غریب هارولد فرای» نوشته‌ی «ریچل جویس» را «علیرضا علیاری» به فارسی برگردانده است. ناشر در معرفی این اثر آورده است: «سفر همیشه یکی از مضامین کانونیِ ادبیات در سراسر تاریخ آن به حساب می‌آمده است. گذشته از "ادیسه"ی هومر که حماسه‌ی روزگار باستان را حول چنین مضمونی شکل می‌دهد، "دون کیشوت" که نقطه‌ی آغاز رمان به‌عنوان ژانری نوپدید در ادبیات مغرب‌زمین است، باز سر وقت چنین مضمونی می‌رود. شاید گام‌گذاشتن در مسیری که کمتر پیش‌بینی‌ناپذیر است، حضور در سرزمین‌هایی که آدمی پیش‌تر تصوری درباره‌ی آنها ندارد و دیدار با مردمانی که هر یک دارای زبان و آیین و سبک زندگی خاصی هستند، به جذابیت مضمون سفر نزد نویسندگان در طول تاریخ افزوده است. ریچل جویس، نویسنده‌ی بریتانیایی، در نخستین رمان خود دوباره به همین مضمون ماندنی ادبیات بازگشته است. عنوان اصلی "سفر غریب هارولد فرای» که با ترجمه‌ی علیرضا علیاری و از سوی انتشارات افراز منتشر شده است، چنان که مترجم در یادداشت کوتاه خود در ابتدای کتاب توضیح داده، به‌طور تحت‌اللفظی "سفر زیارت‌گونه‌ی دور از ذهنِ هارولد فرای" بوده است. شاید تصویری که علیاری از رمان ریچل جویس در همین یادداشت کوتاه به دست داده، بیش از هر توضیح اضافه‌ی دیگری حال و هوای آن را با ما در میان می‌گذارد: "نویسنده داستان پیرمردی بازنشسته و سست‌بنیاد را روایت می‌کند که همه‌ی عمر در دنیایی مملو از ترس‌های شخصی، امیال فروخورده، شعف‌های شخصیتی، اختلافات خانوادگی، وابستگی‌ها و تعلقات ریز و درشت زیسته است، اما همو ناگهان و به‌واسطه‌ی دریافت نامه‌ای مرموز از دوستی دورآشنا دیگرگون گشته و پریشان‌حال پای در وادی سرگشتگی می‌نهد و با قدم‌های در ابتدا سست و نامطمئن، و در ادامه محکم و استوار قدم‌به‌قدم از خانه، همسر و مهم‌تر از همه، خود پیشینش فاصله می‌گیرد." مترجم کتاب همچنین به شباهت‌های شخصیت محور اولین رمان خانم جویس و کاراکتر دون‌کیشوت نیز اشاره کرده و شاهد آن را تشابه سازوبرگ نامناسب هارولد و دون‌کیشوت در آغاز سفر، توهمان و دیوانه‌بازی‌های گاه‌و‌بیگاه هر دو در حین سفر، حس دیگردوستی و آرمان‌های بشردوستانه‌ی موجود در ذهن آنها و ... گرفته است؛ شباهت‌هایی که از نظر علیاری اغماض‌ناپذیرند. "سفر غریب هارولد فرای" در سال 2012 در لیست نهایی جایزه‌ی ادبی دزدموند الیوت و نیز لیست اولیه‌ی جایزه‌ی من بوکر قرار گرفت و در نهایت جایزه‌ی ملی کتاب بریتانیا در سال 2012 را از آن خود کرد. با هم پاره‌ای از این رمان را می‌خوانیم: "سفر هارولد به موضوع برنامه‌ی "فکر روز" رادیو چهار تبدیل شد و به نگارش مقالاتی درباره‌ی ماهیت سفر معنوی در دنیای مدرن انگلستان اصیل و شهامت نسل حماسه‌ساز انجامید. مردم در فروشگاه‌ها، تفریحگاه‌ها، پارک‌ها، میخانه‌ها، میهمانی‌ها و ادارات راجع به آن تبادل نظر می‌کردند. همان‌طور که مایک به سردبیرش وعده داده بود، ماجرا از نظر اکثریت مردم بسیار مبتکرانه بود و البته همان‌طور که با گذشت زمان شاخ‌و‌برگ می‌گرفت، شروع به استحاله و تغییر می‌کرد. برخی مدعی شده بودند که هارولد در اوایل هفتادسالگی قرار دارد و به‌نظر الباقی از دانش مواجهه با مشکلات برخوردار بود.» کتاب حاضر را انتشارات «افراز» منتشر کرده و در اختیار مخاطبان قرار داده است.